Polski kalendarz szczepień zaplanowany jest w taki sposób, aby na danym etapie rozwoju dziecka zapewnić mu ochronę w razie kontaktu z czynnikiem chorobotwórczym.
Narodowe programy szczepień krajów europejskich różnią się między sobą. Związane jest to z sytuacją epidemiologiczną zakażeń występujących na danym terenie.

Świat boryka się ze zmianami klimatycznymi, wojnami, kataklizmami i związanymi z tym migracjami ludzi. Podobnie dzieje się z chorobami zakaźnymi – dla nich także nie istnieją granice. Sprzyja im stłoczenie ludzi w dużych miastach, czy powstawanie stref ubóstwa, wreszcie choroby cywilizacyjne i starzenie się populacji, powodują obniżenie odporności.

Zjawisko odporności populacyjnej

Masowe szczepienia wykonywane zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych zapewniają odporność indywidualną każdego człowieka, ale też odporność populacyjną (gromadną, grupową). Odsetek osób zaszczepionych w danej populacji, przy osiągnięciu którego choroba zakaźna przestaje się rozprzestrzeniać, jest różny dla różnych chorób. Zależy między innymi od zakażalności zarazka i drogi jego przenoszenia, a jego wartość kształtuje się najczęściej w granicach powyżej 80%, w przypadku niektórych chorób nawet powyżej 90-95% (np. odry). Wysoki procent wyszczepialności na daną chorobę zakaźną powoduje zmniejszenie liczby osób, które mogą być potencjalnym źródłem zakażenia (rezerwuarem drobnoustroju).

Odporność populacyjna zmniejsza możliwość krążenia drobnoustroju w danej populacji, co w konsekwencji prowadzi do zmniejszenia zachorowań lub wyeliminowania choroby zakaźnej na danym terenie.

Im większa część społeczeństwa jest zaszczepiona przeciw chorobie zakaźnej, tym mniejsze ryzyko zachorowania u osób, które nie mogą być zaszczepione (np. z powodu aktualnego stanu zdrowia – mają czasowe lub stałe przeciwwskazania do szczepień). Odporność populacyjną obserwuje się przy odpowiednio wysokim stopniu zaszczepienia populacji przeciw: krztuścowi, błonicy, poliomyelitis, odrze, śwince, różyczce, grypie, ospie wietrznej, pneumokokom, rotawirusom, WZW typu B.

Dzięki zaszczepieniu dużej ilości osób w danej populacji tworzymy tzw. kokon ochronny wokół osób, które z różnych powodów nie zaszczepiły się lub nie mogły być zaszczepione.

Taki kokon tworzymy wokół noworodków, niemowląt, kobiet w ciąży, osób z chorobami nowotworowymi, autoimmunologicznymi, po przeszczepach narządów, z wrodzonymi i nabytymi zaburzeniami odporności, z ciężkimi chorobami neurologicznymi, po operacjach.

By ochronić noworodki i niemowlęta przed groźnymi chorobami zakaźnymi, zaleca się wcześniejsze zaszczepienie rodziców, dziadków, starszego rodzeństwa, niań. Chroniąc te osoby przed zachorowaniem, chronimy w sposób pośredni małe dzieci. Strategia kokonu dotyczy zakażenia wirusem grypy, ospy wietrznej, odry i zakażenia bakteriami: krztuścem, pneumokokami i meningokokami.

W oczekiwaniu na noworodka zaleca się szczepienia kobietom planującym ciążę i osobom z najbliższego otoczenia.

Kalendarz prezentuje najważniejsze informacje nt. rekomendowanych szczepień oraz ilości dawek w poszczególnych grupach wiekowych.

Pamiętaj jednak, że zebrane tutaj informacje mają cel wyłącznie poglądowy i edukacyjny. Za każdym razem o terminie szczepienia i wyborze szczepionki decyduje lekarz prowadzący.

Dowiedz się więcej, jak zadbać o zdrowie swoje i swojej rodziny. Sprawdź szczepienia obowiązkowe i zalecane.